Każdy z nas dąży do równowagi. Ważna jest ona zarówno w życiu zawodowym jak i w sferze prywatnej. Bardzo często nasze szczęście, tym samym naszą równowagę uzależniamy od czynników zewnętrznych – innych osób, wydarzeń, osiągniętych sukcesów. Sami sobie wyznaczamy cele nie szyte na naszą miarę, tylko takie, które zaspokoją oczekiwania innych – żony/męża, kochanki/kochanka, szefa, kolegów, koleżanek, znajomych, rodziny. Sami jednocześnie nie potrafimy postawić sobie celów, które chcemy osiągnąć, a nawet jeśli już je stawiamy, schodzą one na dalszy plan.
W sytuacjach kiedy nasze działania i ich rezultaty poddawane są notorycznej ocenie, prędzej czy później gubimy własne „ja”, zacierają się granice pomiędzy naszymi oczekiwaniami, a oczekiwaniami otoczenia. Często pozostają tylko inni i ich oczekiwania. Na skutek braku czasu dla siebie i braku możliwości lub umiejętności zaspokojenia własnych potrzeb, zaczynamy w końcu odczuwać obniżone samopoczucie, lęk i w efekcie końcowym silny stres. Czasem nawet tracimy poczucie sensu życia.
Stres sam w sobie nie jest niczym złym pod warunkiem, że jego poziom jest umiarkowany (dla każdego umiarkowanie oznacza coś zupełnie innego). Stres można porównać do płomienia – mały płomień może zostać zdmuchnięty przez nawet niewielki wiatr. Zbyt duży płomień jest w stanie spalić wszystko w swoim otoczeniu. Średni płomień możemy wykorzystać do naszych celów, np. do ogrzania się, gotowania itp.. Podobnie jest ze stresem. Niski poziom stresu nie motywuje, zaraz może zniknąć. Zbyt wysoki poziom stresu wypali nas, zniszczy nas i naszą motywację do działania, spowoduje, że nie ruszymy z miejsca, gdyż skupimy się na naszych silnych i toksycznych emocjach, a nie na osiągnięciu celu. Taka sytuacja prowadzi do braku możliwości zaspokojenia potrzeb. Frustracja i niezaspokojone potrzeby samorealizacji, brak satysfakcji z pracy prowadzą do wypalenia zawodowego. Jedynie umiarkowany stres ma działanie pozytywne dające nam energię do pracy i prawidłowego funkcjonowania.
Brak możliwości zaspokojenia potrzeb począwszy od podstawowych – fizjologicznych, a kończąc na najwyższych potrzebach realizacji własnych celów i własnego rozwoju powoduje silną frustrację (A. Maslow 1954). Ta z kolei powoduje obniżenie poczucia sensu życia, jego jakości i prowadzi do kolejnych zaburzeń psychicznych w postaci lęków i depresji. Na frustrację, stres, lęk, depresję, przeciwności losu każdy z nas reaguje inaczej. To jak radzimy sobie ze stresem zależy od wielu czynników – temperamentu (Paweł Brudek, Stanisław Steuden, Michalina Furmanek i Grzegorz Ciuła 2018), płci psychologicznej itp.
Według badań naukowców, aby pomóc osobom z wypaleniem zawodowym warto w terapii koncentrować się na wzmacnianiu czynnego angażowania pracowników w rozwiązywanie problemów firmy. Pokazuje to, jak ważne jest zrozumienie siebie, swoich potrzeb oraz wyznaczenie i osiąganie celów w życiu.
Istnieje wiele grup zawodowych szczególnie narażonych na stres i wypalenie zawodowe. Istnieje wiele społeczności narażonych na wysoki poziom stresu w związku z wykonywanymi obowiązkami. Ja w swoich rozważaniach skupię się jednak na managerach oraz przedsiębiorcach. Warto w tym kontekście zaznaczyć, że bardzo ciekawe z badawczego punktu widzenia jest pytanie o czynniki ryzyka wypalenia zawodowego managerów i ludzi biznesu.
Z literatury fachowej można wywnioskować, iż istotne, niemalże fundamentalne znaczenie ma temperament odgrywający niemalże kluczową funkcję w mechanizmie regulacji zachowania. Ważny jest też sposób widzenia sytuacji trudnych i indywidualne zasoby danej osoby wykorzystywane w trakcie radzenia sobie z trudnościami. Istnieje bowiem szereg związków pomiędzy cechami temperamentu, kształtowaniem umiejętności świadomego przeżywania negatywnych toksycznych uczuć a wypaleniem zawodowym. Istotną rolę odgrywa również płeć psychologiczna, która ściśle koreluje z temperamentem.
Wśród wielu teorii dotyczących problemu wypalenia zawodowego istotna wydaje się być definicja wypalenia zawodowego przedstawiona przez C. Maslach (1982, 2017, 2018; Maslach i in. 1986; Maslach, Leiter 2017). Definiuje ona syndrom wypalenia zawodowego jako: „zespół wyczerpania emocjonalnego, depersonalizacji i obniżonego poczucia dokonań osobistych, który może wystąpić u osób pracujących z innymi ludźmi w pewien określony sposób” (Maslach 2009, s. 15). Autorka definiuje wypalenie jako osobiste doświadczenie stresu mające wpływ na relacje społeczne pomiędzy daną osobą a jej otoczeniem.
Według definicji przedstawionej powyżej w strukturze zespołu wypalenia zawodowego należy wyodrębnić trzy płaszczyzny: wyczerpanie emocjonalne, obniżenie poczucia dokonań osobistych oraz depersonalizację. Wyczerpanie emocjonalne dotyczy znacznego, odczuwalnego zmniejszenia zasobów wykorzystywanych w pracy oraz poczucia silnego zmęczenia, wyczerpania i niechęci do działania.
Obniżenie poczucia osobistych dokonań i sukcesów jest związane z niskim poczuciem własnych kompetencji, jak również z brakiem przekonania na temat możliwości osiągnięcia sukcesu, czyli osiągnięcia wyznaczonego sobie celu. Z depersonalizacją mamy do czynienia wtedy, gdy dochodzi do negatywnego, przedmiotowego czy obojętnego stosunku do innych osób, w tym współpracowników.
W pracy tak samo jak wynagrodzenie ważna jest atmosfera. To jakość relacji międzyludzkich wpływa na komfort pracy, a zatem również ma ona bezpośrednie przełożenie na poziom wykonywanej pracy i wydajność pracowników. Nieprzyjemny wrzeszczący szef o niskich kompetencjach zarówno merytorycznych jak i przywódczych, wredni współpracownicy oraz poczucie braku możliwości realizacji własnych ambicji zawodowych mają działanie bardzo destrukcyjne.
Biznes to ludzie, biznes tworzą ludzie i tworzą go dla pieniędzy, ale i dla ludzi, prawdziwy lider o tym pamięta. Z tego właśnie powodu tak ważna jest higiena pracy i work life balance. Work life balance można osiągnąć tylko, kiedy spełnione są ściśle określone warunki. Osiągając sukces, lub dążąc do jego osiągnięcia pamiętaj o sobie, swojej rodzinie i o waszych potrzebach.
Koszty stresu w biznesie:
Stres definicja: „wzajemne oddziaływanie” między pracownikiem a środowiskiem pracy (wystawianie pracownika na zagrożenia związane ze środowiskiem pracy). W takim modelu stres można określić jako mający miejsce, gdy wymagania stawiane przez środowisko pracy przekraczają zdolność pracownika do raczenia sobie z nimi (kontrolowania ich). Określenie stresu w taki sposób koncentruje uwagę na przyczynach stresu związanych z pracą i na niezbędnych środkach kontroli.
Stres, lęk i spowodowane nimi zagrożenia psychospołeczne odpowiadają za około 50-60% wszystkich absencji chorobowych!
4 na 10 czynnych zawodowo Europejczyków jest zdania iż w ich miejscu pracy problem stresu jest pomijany przez ich pracodawców (badanie ESENER, rok 2000).
Wiedza na temat stresu w miejscu pracy a realne działania podejmowane w celu jego redukcji i ochrony pracowników przed stresem
Problem stresu w Europie a w Polsce:
Europa – wiedza i świadomość problemu stresu wśród menadżerów 79%. Podejmowanie realnych działań oraz wdrażanie procedur mających przyczynić się do zmiany sytuacji 26%.
Polska – wiedza na temat problemu a podejmowanie realnych działań zmierzających do poprawy to jedynie 15%.
Według badań mniej niż 30% europejskich firm stworzyło procedury umożliwiające im przeciwdziałanie stresowi w miejscu pracy.
(badanie ESENER, rok 2010)
Źródło: Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy.
Jako psychoterapeuta i coach pracuję z osobami dotkniętymi frustracją i wypaleniem zawodowym. W trakcie mojej pracy terapeutycznej skupiam się na eliminowaniu stresu, lęku i frustracji. W trakcie współpracy z pacjentem/klientem to on/ona wyznacza cele naszej wspólnej pracy.
Z osobami odczuwającymi frustrację, lęk, i stres pracuję w nurcie CBT i interwencji kryzysowej według opracowanego przeze mnie programu mającego na celu: rozpoznanie problemów, zdefiniowanie celów pracy oraz skupienie się na wzmacnianiu zasobów i eliminowaniu deficytów osób korzystających z mojej pomocy.
By dokonać zamiany we własnym życiu potrzeba odwagi. Jest ona niezwykle ważna w procesie pokonywania strachu i lęku. Większość z nas miewa w życiu momenty, w których pokonujemy liczne przeciwności losu i przeciwstawiamy się bardzo trudnym sytuacjom. Skoro czytasz ten artykuł oznacza to, że prawdopodobnie nadszedł czas, by wykorzystać twoją chęć zmiany swojego życia, twoją siłę i pokonać lęk, frustrację oraz usunąć z twojego życia ich następstwa.
Jeśli dotyka Cię wypalenie zawodowe, lęk, frustracja, depresja lub silny stres uniemożliwiający sprawne działanie, skontaktuj się ze mną na bezpłatną niezobowiązującą półgodzinną rozmowę. W jej trakcie sprawdzę, czy jestem w stanie Ci pomóc. Jest to rozmowa, podczas której zdefiniujemy twoje potrzeby oraz ewentualnie ustalimy cele pracy terapeutycznej.
Dzięki tej rozmowie będę mógł:
1. przeanalizować twoją sytuację
2. zobaczyć, jakie kroki trzeba podjąć, by zmienić twoje życie
3. oraz sprawdzę, czy i jak mogę Ci pomóc jak najszybciej osiągnąć cele
Zapraszam do kontaktu telefonicznego
Z uszanowaniem:
Wojciech Kopytek
www.wojciechkopytek.eu
email: psycholog@wojciechkopytek.eu
tel.: 695-378-352
AKTUALNOŚCI
zobacz w czym możemy pomóc